Diğer çalışanlardan farklı olarak yabancı uyruklu çalışanlar için bu sorunun cevabı HAYIR! Nasıl mı?
Konuyla ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı yabancı uyruklu işçiler için eksik gün kodu kullanımına izin vermemektedir.
Yabancı sigortalıların eksik gün nedenlerine ilişkin olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 18/03/2019 tarihli ve 79961784-045.99-E.4331865 sayılı Yabancı uyruklu çalışanların eksik gün bildirim nedenleri konulu genel yazı yayımlanmıştır.Genel yazıda;
“4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 14’üncü maddesinde kanuni çalışmaya dahil edilen sürelerin belirlendiği, bu sürelerin; yıllık izinler, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık, geçici iş göremezlik ödenekleri ile işsizlik sigortası ödeneği alınan süreler olup bu sürelerin kanuni çalışma sürelerine dahil edilmesi gerektiği” ifade edilmiştir.
Yabancı sigortalıların eksik gün kontrolleriyle ilgili sorunların ortaya çıkması üzerine yeni bir düzenleme yapılmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumunun 12/11/2019 tarihli, 99779835-202.99-E.17519684 sayılı Genel Yazısında da belirtildiği gibi, gerek sigortalının birden fazla belge ya da kanun türünden bildirilmesinin gerektiği hallerde, gerekse yabancı uyruklu öğrencilerin bildirimlerinde birtakım sorunlar ortaya çıktığından, Kurumca en son yayımlanan bir duyuruyla yabancı çalışanlar için bildirilecek eksik gün kodlarının aşağıda belirtildiği gibi kullanılabileceği belirtilmiştir:
“5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 107 nci maddesine dayanılarak, 12/05/2010 tarih 27579 sayı ile Resmi Gazete ‘de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 inci maddesinin 13 üncü fıkrasında belirtilen,
“a) Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor,
ç) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler,
f) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği,” hususlarına ilişkin eksik çalışma veya eksik ücret ödenme nedenlerini kanıtlayan belgeler ile 4857 sayılı İş Kanununun 74 üncü maddesinde sayılan hallerin ortaya çıkması durumunda eksik çalışma veya eksik ücret ödeme nedenlerini kanıtlayan belgeler Kurumumuzca kabul edilecek olup aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde eksik gün veya eksik ücret bildirimleri için işverenden ayrıca aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi istenmeyecektir.”şeklindedir.
Özetle; yabancı uyruklu işilerin ay içindeki hizmetlerinin 30 günden eksik olması durumunda,
- 1-İstirahat
- 4-Gözaltına Alınma
- 5-Tutukluluk
- 8-Grev
- 9-Lokavt
- 10-Genel Hayatı Etkileyen Olaylar
- 11-Doğal Afet
- 18-Kısa Çalışma
- 21-Diğer Ücretsiz İzin
- 23-Yarım Çalışma Ödeneği
- 24-Yarım Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler
- 25-Diğer Belge/Kanun Türlerinden Gün Tamamlama,
- 26-Kısmi İstihdama İzin Verilen Yabancı Uyruklu Sigortalı
- 27-Kısa Çalışma ve diğer
- 28-Pandemi Ücretsiz İzin
- 29-Pandemi Ücretsiz İzin ve diğer kodları kullanılabilecektir.
Üniversitelerde kısmi zamanlı çalışan yada okullarında staja tabi tutulan yabancı uyruklu öğrenciler bu durumun istisnasıdır.
Hayatın olağan akışı içinde yabancı uyruklu işçinin izinsiz veya mazeretsiz işe gelmemesi halinde devamsızlığa ilişkin (15) No’ lu eksik gün kodunun seçilmesi mümkün bulunmadığından, bu ve benzeri durumlarda ilgili işveren tarafından işe gelinmeyen günler için tam çalışma varmış gibi prim ödeme gün sayısı 30 gün bildirilmesinin yanı sıra, çalışılmayan günler için ücret ve prim ödenmek zorunda kalınmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumunun mevzuat eksikliği nedeniyle, fiili olarak çalışılmayan süreler için yabancı sigortalıya ücret ve prim ödenmek zorunda kalınması işverenlerin mağduriyetine neden olduğu gibi, haksız hizmet kazandırılmasına da yol açmaktadır.Benzer durumda bulunan işverenlerin ücretin asgari ücretin üzerinde kaldığı durumlarda fiilen çalışılan sürenin ücretini ödeyerek eksik günler için sigortlılık bildirimi yapabilme imkanı bulunmakla birlikte fiilen çalışılan süreden fazla hizmet kazandırma gibi adaletsiz bir durum ortaya çıkmaktadır.
Sonuç olarak; işeten ayrılış bildirgesinde devamsızlık nedeniyle işten çıkışı yapılabilen yabancı uyruklu çalışanlar için devamsızlık veya ücretsiz izinde bulunulan sürelerde ya da benzer durumlarda ilgili eksik gün kodlarının seçilebilmesi için Kurumca ivedi olarak düzenleme yapılması gerekmektedir.
